Tendinopatie
Aktywny tryb życia, uprawianie sportów zawodowo czy amatorsko, od dziecka czy już będąc seniorem wpływa bardzo korzystnie na cały organizm i wydłuża życie. Jednak często próbujemy sił na własną rękę nie mając o tym zielonego pojęcia co doprowadza do wielu schorzeń, jak na przykład tendinopatie. Zdarzają się one również wśród sportowców jak: zawodowych pływaków, biegaczy, czy kolarzy. Zatem zwróćmy uwagę czym są, jak je leczyć i najważniejsze jak im zapobiegać.
Spis treści:
Tendinopatie – czym są?
Tendinopatie są tak naprawdę patologicznymi zmianami degeneracyjnymi ścięgien, a dokładnie ich włókien. Zazwyczaj ze względu na przeciążenia dochodzi do licznych uszkodzeń w obrębie włókien ścięgnistych, których komórki nie potrafią naprawić i w tym momencie dochodzi do stanu zapalnego.
Nie wolno mylić tendinopatii z entezopatią, która wydawałaby się być podobną chorobą, która dotyczy przyczepów ścięgien kości, lecz o tym już w innym artykule.
Jakie przyczyny powodują tendinopatie?
Do schorzenia dochodzi najczęściej przez długotrwałe przeciążenia tkanek, zwłaszcza w wyniku nadmiernego bądź nieodpowiedniego wysiłku fizycznego. Jednakże nie tylko to jest powodem zapalenia ścięgien, a również ze względu na nagłą zmianę obciążenia, np. u biegaczy amatorów, którzy zbyt szybko i nieprzygotowani zwiększają odległość trasy.
Dodatkowo należy wziąć pod uwagę czynniki ogólnoustrojowe, jak stężenie lipidów, cholesterolu czy hormonów we krwi, wiek, ciągłe narażenie na stres bądź brak aktywności fizycznej. Wpływ ma również rodzaj wykonywanej pracy zawodowej, zwłaszcza, gdy nie jest zachowana ergonomiczna pozycja ciała, czyli ta najkorzystniejsza dla układu ruchu jak, i naszego kręgosłupa.
Jakie są objawy tendinopatii i jakich struktur najczęściej dotyczy?
Do charakterystycznych objawów należy:
- ból,
- obrzęk,
- zaczerwienienie,
- ograniczenie ruchomości stawu,
- zmiany w RTG.
Dodatkowo objawy głównie nasilają się podczas aktywności fizycznej lub tuż po jej ukończeniu w czasie odpoczynku. Nierzadko zdarza się u pacjentów, którzy nie chcą dać sobie czasu na spokojny powrót do zdrowia, że pomimo odpoczynku po treningu ból nie przemija, a wręcz się nasila.
Najczęściej dochodzi do stanów zapalnych stawu:
- barkowego → stożki rotatorów,
- łokciowego → łokieć golfisty i tenisisty,
- kolanowego → kolano skoczka,
- skokowego → jako ścięgna Achillesa.
Rozpoznanie tendinopatii oraz leczenie
Gdy początkowo wystąpią u nas podobne objawy pierwsze co powinniśmy zrobić to odpoczywać i obserwować własny organizm. Przy tym często świetnie sprawdzają się zimne okłady w miejscu bólu, które przy okazji niwelują również obrzęk. Dodatkowo może przynieść ulgę trzymanie kończyny powyżej serca, tzw. elewacja kończyny bądź leki przeciwbólowe.
Natomiast, jeśli objawy mimo tego nie ustępują, a wręcz się nasilają należy udać się niezwłocznie do lekarza, najlepiej ortopedy, który odpowiednio się nami zajmie.
Zostanie wykonany przez lekarza szczegółowy wywiad i badania, głównie obrazowe takie jak USG czy RTG, dzięki temu zostanie uwidocznione uszkodzenie bądź miejscowy stan zapalny. Dodatkowo dobrze byłoby zrobić badanie krwi, skupiając się na poziomie cukru (wykluczenie cukrzycy), cholesterolu czy hormonów.
Gdy wyniki badań potwierdzą tendinopatię lekarz w porozumieniu z fizjoterapeutą dobierze odpowiednią terapię. Pierwszym krokiem będzie zaprzestanie całkowicie wysiłku fizycznego i zniwelowanie do minimum zarówno bólu jaki stanu zapalnego. W tym celu świetnie sprawdzą się takie zabiegi jak krioterapia, ultradźwięki, kinesio taping, laser czy przezskórna elektroliza EPTE. Są to techniki, które zastępują w pełni leczenie farmakologiczne, tym samym chroniąc nas przed niekorzystnym wpływem leków na organizm i działań niepożądanych.
W gabinetach prywatnych w tym celu wykorzystuje się również terapię tkanek miękkich i manualną, które mają na celu przyspieszyć wzrost ścięgien oraz poprawić ich pracę.
Ważny jest również powrót do pełnej sprawności, a do tego niezastąpiona jest kinezyterapia, czyli leczenie poprzez ruch i ćwiczenia na drugim etapie terapii. Fizjoterapeuta pokaże i nauczy nas wykonywać różnego rodzaju ćwiczenia ekscentryczne, koncentryczne oraz izometryczne wzmacniające. W kolejnych zaś tygodniach terapii po kolei ćwiczenia czynne i z obciążeniem, które stopniowo będzie zwiększane pod okiem specjalisty. Zatem nie warto jest ćwiczyć szukając na własną rękę ćwiczeń z internetu, gdyż każdy przypadek jest inny i zamiast pomóc, możemy sobie bardzo zaszkodzić. Dobrze dobrany trening jest najważniejszy w leczeniu tendinopatii, gdyż to właśnie on spowoduje właściwą odbudowę włókien ścięgnistych.
Należy o siebie dbać również po wyleczeniu schorzenia, aby problem nie powrócił. W tym celu warto dalej współpracować zwłaszcza na początku z fizjoterapeutą bądź trenerem, który wdroży nam odpowiedni trening wprowadzający po tendinopatii. Nie należy się zniechęcać czy przerażać czasem leczenia, który potrafi trwać od 6 tygodni do nawet kilku miesięcy, a warto uzbroić się w cierpliwość i wziąć na poważnie zalecenia lekarza czy terapeuty.
W przypadku niecierpliwych pacjentów, którzy nie stosują się do zaleceń i dalej prowadzą aktywność fizyczną „po swojemu” często dochodzi do zerwania chorego ścięgna.
W tym wypadku konieczne jest już leczenie operacyjne, które wydłuża czas leczenia kilkakrotnie, niż jakby pacjent zastosował się do zaleceń.
Czy istnieje jakakolwiek profilaktyka w tym schorzeniu?
Oczywiście można zapobiec powstaniu tendinopatii poprzez kilka prostych sposobów.
- Nigdy nie zapominajmy o rozgrzewce przed treningiem, która odpowiednio przygotowuje organizm na wysiłek, co minimalizuje ryzyko kontuzji oraz rozciąganiu i wyciszeniu już po aktywności.
- Złota zasada „mierz siły na zamiary” w tym przypadku wytłumaczona jako wybór obciążeń treningowych dopasowanych do osobistych możliwości.
- I najważniejsze pamiętajmy o dniach „odpoczynkach”, które są bardzo ważnym czasem, w którym organizm się regeneruje, aby nie doprowadzić do urazów.
- Dodatkowo podczas regularnego uprawiania sportu, warto wspomóc organizm odpowiednią suplementacją, zawierającej m.in. kolagen i kwasy omega 3, a przy tym zadbać o zbilansowaną dietę.
W celu uzyskania większej ilości informacji polecamy stronę Polskiego Towarzystwa Ortopedycznego i Traumatologicznego lub zasięgnięcie porady u naszych specjalistów.