Dyspepsja (niestrawność) – objawy, przyczyny, leczenie i dieta

Dyspepsja to zespół objawów związanych z bólem okolicy nadbrzusza. Ból związane jest z zaburzeniami trawienia. Dolegliwościom towarzyszyć mogą wzdęcia, uczucie ciężkości, pieczenie, czy też bóle o różnym nasileniu. Warto zwrócić uwagę na te objawy i skonsultować się z lekarzem, aby zdiagnozować przyczynę i podjąć odpowiednie leczenie.

Co to jest dyspepsja?

Dyspepsja jest to powtarzający się ból brzucha, który ma związek z trawieniem. Dodatkowo bólowi mogą towarzyszyć takie objawy żołądkowe, jak: uczucie pełności czy też uczucie zalegania pokarmu po posiłku, nudności a nawet wymioty, szybkie uczucie sytości, wzdęcia. Dolegliwości te mogą się pojawiać samodzielnie lub w połączeniu z innymi. Jest to problem trawienny, który dotyka zarówno dorosłych, jak również dzieci. Zgaga czy kwaśne odbijanie nie zaliczają się do objawów, jednak często współistnieją z chorobą i również mogą być równie uciążliwe.

Ból i inne symptomy często pojawiają się po jedzeniu. Z tego względu choroba ta może wpływać na samopoczucie i jakość życia. Jest to problem, który dotyka wiele osób i może mieć różne przyczyny. Należą do nich: złe nawyki żywieniowe, stres, choroby trawienne lub niektóre leki. Istnieją różne sposoby leczenia tego stanu chorobowego. Znaczący wpływ na poprawę samopoczucia ma zmiana stylu życia, stosowanie odpowiedniej diety, zażywanie suplementów i leków na receptę.

Wizyta u lekarza, który postawi odpowiednią diagnoza może bardzo pomóc. Specjalista pomoże ustalić najlepszy sposób leczenia w zależności od indywidualnych potrzeb pacjenta.

Rozpoznawanie choroby dyspepsji

By zdiagnozować dyspepsję konieczna jest wizyta u lekarza. Specjalista przeprowadza wywiad medyczny, aby dowiedzieć się, jakie objawy występują i jak długo już trwają. Czy mają związek z rodzajem i czasem spożywania posiłków. Zapyta również o to jaki styl życia prowadzi pacjent, w tym o dietę, aktywność fizyczną, odczuwany stres i to, jakie leki stosuje na co dzień.

Następnie przeprowadzone zostanie badanie lekarskie. Lekarz może zbadać brzuch, aby ocenić obecność wzdęć lub obrzęku. Często zleca się też badania laboratoryjne. Badania krwi mogą wykazać, czy istnieje jakaś infekcja, choroby przewodu pokarmowego lub problemy związane z funkcjonowaniem wątroby i trzustki.

Zdarza się, że diagnoza może być nie do końca jasna. Można wtedy zalecić dodatkowe badania, które poszerzą diagnostykę. Do takich badań należy na przykład gastroskopia. Jest to procedura podczas której cienka rurka z kamerą jest wprowadzana do żołądka. Umożliwia to lekarzowi dokładniejsze zobaczenie i ocenienie stanu błony śluzowej żołądka i jelit. Badanie można wykonać w znieczuleniu miejscowym lub ogólnym. Trwa kilkanaście minut, po badaniu pacjent może wrócić do domu. Ważnym jest także badanie stolca. Zalecane jest w celu wykluczenia infekcji lub obecności krwi w kale, co może wskazywać na poważniejszy problem związany z trawieniem

Do jakiego lekarza się udać?

Przy objawach wskazujących na dyspepsję należy udać się do lekarza pierwszego kontaktu (np. lekarza internisty). Lekarz po przeprowadzeniu wywiadu i zbadaniu pacjenta zdecyduje o dalszym postępowaniu lub skieruje do gastroenterologa.

Czy dyspepsja jest poważnym problemem?

Dyspepsja nie jest zwykle poważnym problemem i może być łatwo leczona. Choć istnieją sytuacje, gdy występują poważniejsze objawy. Jednak niezależnie od ich rodzaju, należy skonsultować się z lekarzem, aby diagnoza była postawiona na podstawie rzetelnych badań i wywiadu z pacjentem. W większości przypadków problem ten jest łatwy do kontrolowania i leczenia poprzez zmianę stylu życia, stosowanie leków przeciwbólowych lub leków, które pomagają regulować kwasowość żołądka.

Choroba ta jest nieprzyjemna w odczuciach, ale zwykle nie jest poważnym problemem i może być łatwo leczona.

Jak długo trwa choroba dyspepsji?

Dyspepsja to choroba przewlekła, co oznacza, że może towarzyszyć pacjentowi przez całe życie. Jednak nie oznacza to, że objawy będą nie do zniesienia i pozostaną poza kontrolą. W przypadku wielu osób, dolegliwości związane z tą przypadłością mogą być złagodzone dzięki zmianom w diecie i stylu życia. Dzięki wprowadzeniu odpowiedniego leczenia oraz regularnym kontrolom u lekarza, większość osób z tą chorobą może osiągnąć poprawę stanu zdrowia i zmniejszyć odczuwanie dolegliwości. W przypadku cięższych przypadków, lekarz może zalecić dłuższe i bardziej zaawansowane leczenie. Jednak choroby tej nie da się całkiem wyleczyć.

Jakie są przyczyny powstawania dyspepsji

Na pojawienie się dyspepsji wpływ może mieć wiele czynników. Zalicza się do nich stres, niezdrową dietę, złą higienę życia, nadmierne spożycie alkoholu i papierosów, a także niektóre choroby przewodu pokarmowego, takie jak choroba wrzodowa czy choroba refluksowa przełyku.

Cały mechanizm jej powstawania polega na zaburzeniu procesów trawienia i zaburzeniach wchłaniania składników pokarmowych. Pojawia się nadmierne wytwarzanie kwasu solnego w żołądku, problemy z motoryką jelit, osłabienie mięśni zwieraczy, i inne.

Choroba może być spowodowana przez wiele czynników. Najczęstsze z nich to:

1. Niezdrowe nawyki żywieniowe: spożywanie dużych ilości tłuszczów, pikantnych potraw, słodyczy i napojów gazowanych może prowadzić do zwiększonej produkcji kwasu żołądkowego.
2. Stres: przewlekły stres może powodować zaburzenia w pracy układu trawiennego.
3. Palenie papierosów: palenie papierosów może prowadzić do podrażnienia błony śluzowej żołądka i zwiększenia produkcji kwasu żołądkowego.
4. Spożycie alkoholu: nadmierna konsumpcja alkoholu może prowadzić do podrażnienia błony śluzowej żołądka i wywołania objawów bólowych.
5. Cukrzyca: cukrzyca może wpłynąć na funkcjonowanie układu trawiennego.
6. Choroby przewodu pokarmowego: choroby takie jak choroba wrzodowa żołądka i dwunastnicy, zapalenie błony śluzowej żołądka, choroba refluksowa przełyku, zapalenie wątroby i trzustki, choroby dróg żółciowych również mogą prowadzić do wystąpienia objawów.
7. Leki – przyjmowanie niektórych leków, takich jak niesteroidowe leki przeciwzapalne (NLPZ), inne leki przeciwbólowe, przeciwdepresyjne, niektóre antybiotyki.
8. Nieprawidłowa dieta – przesadne jedzenie i nieregularne posiłki.
9. Zakażenie bakterią Helicobacter pylori

Dyspepsja może mieć różne przyczyny, a ich rozpoznanie wymaga konsultacji z lekarzem. Zmiana stylu życia, dieta i leczenie farmakologiczne są skutecznymi metodami radzenia sobie z objawami.

Jak wygląda leczenie dyspepsji?

Leczenie dyspepsji zależy od tego, co jest przyczyną choroby. Obejmować może zmiany stylu życia, stosowanie farmakoterapii lub leczenie przyczynowe. Oto kilka sposobów leczenia dyspepsji:

• Zmiany stylu życia: zmiany w diecie, regularne spożywanie posiłków, unikanie niezdrowych pokarmów i napojów, kontrola stresu, odejście od palenia papierosów i spożycia alkoholu. Ważne też jest, by w miarę możliwości zwiększyć aktywność fizyczną, to bardzo pomaga w łagodzeniu objawów dyspepsji.
• Farmakoterapia: odpowiednio dobrane przez lekarza leki są w stanie złagodzić objawy i poprawić samopoczucie pacjenta. Mogą to być leki, takie jak inhibitory pompy protonowej (IPP) i blokery receptora H2, które pomagają zmniejszyć wydzielanie kwasu żołądkowego. Leki przeciwskurczowe mogą zmniejszyć skurcze mięśni żołądka i jelit.
• Leczenie przyczynowe: jeśli przyczyną dolegliwości jest choroba przewodu pokarmowego, jak na przykład choroba wrzodowa żołądka czy choroba refluksowa przełyku, konieczne może być leczenie przyczynowe choroby.

Wprowadzenie odpowiedniego leczenia zwykle skutkuje poprawą stanu pacjenta. Długotrwałe lub nawracające objawy mogą wymagać szerszej diagnostyki i kontynuacji terapi. Udowodniono też, że pomocna w leczeniu jest również psychoterapia

Co można jeść przy dyspepsji?

Odpowiednia dieta może pomóc w łagodzeniu objawów dyspeptycznych. Zaleca się unikanie tłustych, pikantnych, i ciężkostrawnych potraw, produktów powodujących wzdęcia, a także picia alkoholu, kawy i napojów gazowanych.

Zamiast tego warto sięgać po produkty lekkostrawne. Należą do nich: gotowane warzywa, lekkie zupy, chude mięso, ryby i pieczywo razowe, kasze, płatki owsiane, kefir i jogurt naturalny. Zaleca się też spożywanie posiłków w niewielkich ilościach oraz unikanie jedzenia przed snem. Bardzo ważne jest picie wody! Sięganie po owoce i warzywa o łagodnym smaku, jak melony, banany, zielone sałaty, marchewka czy buraki jest również wskazane.

W przypadku niepewności co do diety, warto skonsultować się z lekarzem lub dietetykiem