Endometrioza – przyczyny, objawy i leczenie

Endometrioza to schorzenie dotykające głównie kobiety w wieku rozrodczym, której istota związana jest z obecnością komórek śluzówki macicy poza jej jamą. To schorzenie może prowadzić do licznych dolegliwości i powikłań, w tym do niepłodności. W poniższym artykule omówimy, czym jest endometrioza, jakie są jej pierwsze objawy, przyczyny, diagnostyka, a także skuteczne metody leczenia.

Czym jest endometrioza? Pierwsze objawy

Endometrioza polega na występowaniu komórek śluzówki macicy, nazywanej endometrium poza jamą macicy. Te nietypowe skupiska komórek mogą pojawić się w różnych obszarach jamy brzusznej, takich jak jajniki, jelita czy pęcherz. U zdrowych kobiet endometrium ulega złuszczeniu podczas menstruacji i wydalone wraz z krwią menstruacyjną.

Pierwsze objawy endometriozy to najczęściej dolegliwości bólowe w okolicy miednicy mniejszej czy odcinka lędźwiowego kręgosłupa. Ból odczuwany jest także podczas menstruacji, oddawania moczu czy stosunku płciowego. Pozostał objawy endometriozy to m.in.:

• częsta potrzeba oddawania moczu;
• krwiomocz;
• biegunki;
• wzdęcia;
• zaparcia;
• ból przy defekacji;
• niepłodność.

Przyczyny endometriozy

Przyczyny endometriozy nie są do końca poznane, jednak istnieje kilka teorii, które próbują wyjaśnić to schorzenie. Jedną z nich jest teoria menstruacji wstecznej, według której komórki endometrium przedostają się do jamy brzusznej poprzez jajowody podczas menstruacji. Komórki te przylegają do różnych tkanek i narządów, gdzie tworzą zmiany endometrialne.

Inna teoria zakłada, że endometrioza ma podłoże genetyczne, a więc może być dziedziczona. Jeśli matka czy siostra cierpią na to schorzenie, istnieje większe ryzyko wystąpienia endometriozy u pozostałych kobiet w rodzinie. Ponadto, niektóre badania sugerują, że wpływ na rozwój endometriozy mogą mieć czynniki immunologiczne, hormonalne czy środowiskowe.

Jak przebiega diagnostyka endometriozy?

krokiem w diagnostyce endoetriozy jest zebranie szczegółowego wywiadu lekarskiego, podczas którego lekarz bada historię menstruacyjną pacjentki, pytając o charakter bólu, obecność nietypowych objawów oraz problemy z płodnością. Badania, które mogą pomóc w potwierdzeniu lub wykluczeniu tej choroby, to:

• USG jamy brzusznej;
• rezonans magnetyczny (MRI);
• laparoskopia;
• badania laboratoryjne (ocena stężenia CA–125 we krwi).

Endometrioza – leczenie

Leczenie endometriozy zależy od stopnia zaawansowania schorzenia oraz od tego, czy pacjentka planuje zajście w ciążę. W przypadku łagodnych postaci endometriozy stosuje się terapię farmakologiczną, która ma na celu złagodzenie bólu i hamowanie wzrostu zmian endometrialnych. Stosowane są leki hormonalne, takie jak inhibitory owulacji, antykoncepcja hormonalna czy leki progestagenowe, a także leki przeciwzapalne i przeciwbólowe.

W przypadku zaawansowanych przypadków endometriozy, zwłaszcza gdy towarzyszy jej silny ból czy problemy z płodnością, może być konieczne zastosowanie interwencji chirurgicznej. Podczas laparoskopii usuwa się zmiany endometrialne, co może przyczynić się do poprawy stanu zdrowia pacjentki. W niektórych przypadkach, gdy endometrioza utrudnia zajście w ciążę, a leczenie farmakologiczne i chirurgiczne nie przynoszą oczekiwanych rezultatów, jedyną skuteczną formą leczenie niepłodności wywołanej endometriozą może okazać się zapłodnienie in vitro.