Rumień wielopostaciowy

Co to jest rumień wielopostaciowy?

Nazywa się tak chorobę skóry i niekiedy błony śluzowej, w wyniku której u pacjenta pojawia się wysypka w charakterze rumieni i pęcherzy. Choroba ta jest wynikiem nadwrażliwości organizmu na niektóre czynniki, które osłabiają układ odpornościowy. Mogą to być wirusy, bakterie, ale też leki i środki chemiczne. Rumień może być chorobą o postaci łagodnej, która sama potrafi ustąpić lub ciężkiej, nawet bardzo groźnej. Po wyleczeniu nawraca w 25% przypadków. Pojawić się może u osób w każdej grupie wiekowej, z niewielką przewagą u mężczyzn. Występuje najczęściej u osób młodych, przed 20 rokiem życia. Rzadko kiedy diagnozuje się ją u dzieci poniżej 3 roku życia, czy u dorosłych powyżej 50r.ż.

Dlaczego pojawia się choroba – jakie są przyczyny?

Nie jest do końca znana i wyjaśniona przyczyna powstawania rumienia. Wiąże się ją z nieodpowiednią reakcją układu odpornościowego na pojawiające się czynniki.

Do przyczyn pojawienia się choroby, należą:

• Zakażenia bakteryjne – np. paciorkowce; bakterie atypowe, jak Mycoplasma.
• Zakażenia wirusowe – infekcje związane z górnymi drogami oddechowymi oraz wirus opryszczki wargowej lub genitalnej.
• Przyjmowanie leków przez pacjenta w celach leczniczych, diagnostycznych czy profilaktycznych – z grupy sulfonamidów, salicylanów, przeciwdrgawkowych (zwłaszcza barbituranów), ibuprofenu, antybiotyki.
• Czynniki chemiczne, np. dodatki do pokarmów – benzoesany, nitrobenzeny.
• Stan zmienionej odpowiedzi układu odpornościowego po szczepieniu przeciw BCG oraz WZW typu B.

Jak wygląda rumień wielopostaciowy, jakie są objawy?

Objawy choroby zależą od odmiany i przyczyny występowania problemu. Wyróżnia się trzy typy.

1. Pierwsza postać choroby jest odmianą łagodną. Zmiany pojawiające się na skórze objawiają się kolorem sinoczerwonym. Występuje przy tym wyraźny rumień z obrzękiem, a na ich powierzchni niewielkie pęcherze, które potrafią pękać tworząc nadżerki i kolejno – strupy. Wykwity pojawiają się głównie od łokci w dół czy od kolan w dół, ale też w okolicach ust. Pojawiają się zwykle obustronnie. Chory może odczuwać dolegliwości, jak swędzenie czy pieczenie. Choroba ustępuje sama po 1-2 tygodni, zostawiając na miejscu wykwitów brązowe przebarwienia. Ta postać choroby występuje najczęściej. A do głównych przyczyn zalicza się tutaj wirus opryszczki, inne wirusy, bakterie lub reakcję na leki.
2. Druga postać choroby, to zespół Stevensa – Johnsona. Występuje rzadko. Jest to dużo poważniejsza odmiana rumienia, nazywana też ciężką. Charakterystyczne dla niej jest to, że pojawia się nagle, zajmuje mniej niż 10% powierzchni ciała. Atakuje głównie błony śluzowe jamy ustnej, oczu, genitaliów, choć wykwity mogą też pojawić się na skórze. W przebiegu choroby pojawiają się liczne nietrwałe pęcherze, które z czasem pękają, tworząc nadżerki lub strupy. Zmiany skórne i te na błonach śluzowych nie utrzymują się długo. Do objawów towarzyszących dołączają także wysoka gorączka i bóle mięśniowe, stawowe. Chory odczuwa ból i dyskomfort w czasie jedzenia czy czynności fizjologicznych – korzystania z toalety. Spożywanie pokarmów może być utrudnione, gdy w obrębie jamy ustnej i warg znajdują się nadżerki i strupy krwotoczne. Dlatego zaleca się przyjmowanie posiłków mocno rozdrobnionych, półpłynnych lub płynnych i nie za mocno przyprawionych. Niektórzy pacjenci mogą ciężko przechodzić tę odmianę choroby. W 5% przypadków może doprowadzić nawet do śmierci. Przyczyną zespołu  Stevensa – Johnsona są zaburzenia systemu odporności, najwięcej badań na to wskazuje. Choć często mylnie uważa się za jej powód infekcje i wirusy. Aby wykonać trafną diagnozę, powinno się udać do lekarza dermatologa, który wykona biopsję skóry.
3. Trzecią postacią choroby jest zespół Lyella, nazywany toksyczną nekrolizą naskórka. To najpoważniejsza odmiana rumienia wielopostaciowego. Pęcherze pojawiają się nagle, zajmują dużą powierzchnię skóry (ponad 30%) oraz błony śluzowe jamy ustnej, spojówek i narządów płciowych. Zmiany pęcherzowe zaczynają się ze sobą zlewać, tworząc duże obszary chorego ciała. Następnie zaczyna z nich schodzić naskórek. Czasem na tym etapie dochodzi do nadkażeń bakteryjnych. Za przyczynę choroby uważa się spożycie leków, po których występuje szybka reakcja, ale również nosicielstwo wirusa HIV oraz występujące choroby układu odpornościowego. U chorego może dojść do odwodnienia, dlatego też leczenie odbywa się w warunkach szpitalnych. Jest to bardzo istotne, bo nadal śmiertelność przy zespole Lyella jest duża.

Jak leczyć rumień?

Łagodną odmianę choroby leczy się poprzez wyłapanie przyczyny i jej eliminację. Jeżeli leki miały wpływ na rozwinięcie się wykwitów, to powinno się je zmienić lub całkiem odstawić. W przypadku infekcji – podjęcie odpowiedniego jej leczenia.

Lecząc cięższe odmiany choroby i uciążliwe dolegliwości skórne, stosuje się miejscowo: antybiotyki, leki przeciwgrzybiczne, sterydowe, przeciwbólowe, odkażające. Gdy zmiany na ciele są bardzo rozległe, używa się do nich opatrunków przecioparzeniowych.

Dodatkowo pacjent może otrzymać do zażycia leki: sterydowe, antybiotyki czy preparaty przeciwwirusowe. Wspomagająco podaje się także leki przeciwbólowe i przeciwgorączkowe.

W przypadku zespołu toksycznej nekrolizy naskórka konieczna jest hospitalizacja, bo niestety najciężej się go leczy. Pacjenta przyjmuje się na oddział intensywnej terapii lub na oddział, gdzie zajmują się leczeniem poparzeń. Leczenie przypomina postępowanie, jak przy oparzeniu II stopnia. Pacjent musi mieć w miarę możliwości sterylne warunki.

Czy rumień wielopostaciowy jest zaraźliwy?

Zmiany skórne i te na błonach śluzowych nie zawierają w sobie wirusa, więc nie są zakaźne. Nie ma możliwości zarażenia się od osoby cierpiącej na tę chorobę.

W celu uzyskania większej ilości informacji polecamy stronę Polskiego Towarzystwa Dermatologicznego lub zasięgnięcie porady u naszych specjalistów.