SIBO (zespół rozrostu bakteryjnego jelita cienkiego) – objawy, przyczyny i leczenie

Wzdęcia, bóle brzucha, uczucie pełności po posiłku czy nadmierna utrata masy ciała mogą być objawami zespołu rozrostu bakteryjnego jelita cienkiego, czyli SIBO. W schorzeniu tym dochodzi do przerostu flory bakteryjnej występującej w jelicie cienkim. Jakie są przyczyny rozwoju SIBO i na czym polega jego leczenie?

SIBO – co to za schorzenie?

Co to jest SIBO, którego diagnostyki podejmuje się lekarz gastrolog? Angielskie small intestinal bacterial overgrowth to stan, w którym w jelicie cienkim dochodzi do nadmiernego rozrostu mikroflory bakteryjnej. Pojawia się zbyt wiele bakterii naturalnie bytujących w okrężnicy, takich jak Escherichia, Shigella, Pseudomonas, Proteus, Aeromonas i Klebsiella. Obecność tych bakterii nie jest szkodliwa dla organizmu, o ile nie pojawiają się one w miejscach, które nie są ich naturalnym miejscem bytowania.

SIBO – objawy

Gdy dochodzi do rozwoju SIBO, pojawiają się objawy przede wszystkim ze strony układu pokarmowego, które powinny nas zaprowadzić do lekarza – może to być w pierwszej kolejności internista, bo objawy nierzadko sugerują rozwój innych schorzeń.

Odczuwane typowe objawy SIBO, to wzdęcia, także bóle brzucha. W niedługim czasie po zjedzeniu posiłku pacjent może mieć uczucie nadmiernej pełności. Wydzielanych jest stosunkowo dużo gazów, może również powiększać się obwód brzucha. Pojawiają się biegunki tłuszczowe, ale i zaparcia. Co więcej, dochodzi do utraty masy ciała, która nie wynika np. ze stosowania diety redukcyjnej.

Gdy schorzenie jest na bardziej zaawansowanym etapie, mogą się pojawiać niedobory witaminy B12, a także witamin rozpuszczalnych w tłuszczach. Jednocześnie występują zaburzenia trawienia tłuszczów.

SIBO – przyczyny

Przyczyny SIBO są różnorodne, przy czym za rozwój tego zespołu zazwyczaj odpowiada więcej niż jeden czynnik. Wśród najczęstszych przyczyn wymienia się:

• zaburzenia występujące po stronie układu pokarmowego – czynnościowe i motoryczne, np. związane z zespołem jelita drażliwego (IBS),
• nieprawidłowości dotyczące budowy anatomicznej, spowodowane np. zrostami jelit po zabiegach operacyjnych,
• schorzenia współistniejące, m.in. cukrzyca, niealkoholowa choroba stłuszczeniowa wątroby, niewydolność wątroby, przewlekłe zapalenie trzustki, twardzina układowa, nowotwory jelit i inne,
• stosowanie niektórych leków, m.in. opioidów czy leków hamujących wydzielanie kwasu żołądkowego,
• wrodzone i nabyte niedobory odporności.

SIBO – badania

Najczęściej wykonywane badanie SIBO to wodorowy test oddechowy. Badanie, które wymaga odpowiedniego przygotowanie, ale nie należy do inwazyjnych, poza tym jest proste do wykonania nawet dla pacjenta.

Złotym standardem w diagnostyce SIBO jest badanie mikrobiologiczne treści pobranej z jelita cienkiego, jednak rutynowo się go nie przeprowadza, ponieważ jest ono inwazyjne, czasochłonne, kosztowne, ponadto nie istnieją wystandaryzowane metody jego wykonywania.

SIBO – leczenie

Ze względu na różnorakie przyczyny SIBO oraz najczęściej występowanie więcej niż jednego czynnika sprzyjającego rozrostowi mikroflory bakteryjnej jelita cienkiego, w leczeniu najważniejsze jest eliminowanie choroby podstawowej. Z tego względu tak ważna jest dokładna diagnostyka, prawidłowe leczenie współistniejących schorzeń oraz wprowadzenie indywidualnie dobranej diety.

Jednocześnie stosuje się antybiotykoterapię, dzięki której możliwe jest zmniejszenie populacji mikroorganizmów, a także łagodzenie występujących dolegliwości.

SIBO ma tendencje do nawracania, ponadto nieleczone może prowadzić do występowania poważnych powikłań. Z tego względu tak ważne jest znalezienie przyczyny oraz wdrożenie indywidualnie dobranego postępowania medycznego.