Zespół antyfosfolipidowy (APS)

Zespół antyfosfolipidowy (APS)

Zespół antyfosfolipidowy, jest schorzeniem z zakresu reumatologii, w którym dochodzi do powstawania licznych zakrzepów w naczyniach krwionośnych. Dzieje się tak, ponieważ chory produkuje autoprzeciwciała. W normalnych warunkach, przeciwciała walczą z infekcjami wywołanymi bakteriami i wirusami. W tym jednak przypadku atakują one komórki chorego.

Zespół antyfosfolipidowy może przebiegać pod dwoma postaciami. W pierwszym przypadku jest to samodzielna choroba, natomiast w drugim, jest on dodatkowym problem zdrowotnym, który towarzyszy innym schorzeniom, takim jak np. toczeń układowy rumieniowaty.

Nie wiadomo jakie są przyczyny powstawania autoprzeciwciał, nazywanych APLA. Przypuszcza się jednak, że w wyniku pewnych skłonności genetycznych i zadziałania czynnika wyzwalającego, wcześniej uśpiona choroba daje o sobie znać. Może się tak stać np. w wyniku niektórych infekcji bakteryjnych, czy wirusowych.

Jakie są objawy choroby?

Objawy APS są zależne od tego, czy choroba jest główną dolegliwością, czy współtowarzyszy innemu schorzeniu, najczęściej toczniowi układowemu rumieniowatemu.

W pierwszym przypadku, najbardziej zauważalne będą te problemy, które są związane z ciągle powstającymi zakrzepami w naczyniach krwionośnych. Zakrzepica żylna jest najczęstszą dolegliwością, która ma miejsce głównie w kończynach dolnych. To co dalej z tym związane, to wynikające z zakrzepicy zatory. Będą się one objawiały dolegliwościami, wynikającymi z ich głównym wpływem na płuca, oraz mózg. W przypadku pierwszego narządu, będzie się to objawiało nawracającymi, nagłymi silnymi dusznościami, bólem w klatce piersiowej i kaszlem, któremu może nawet towarzyszyć krwioplucie. Jeśli chodzi o mózg, to tutaj w wyniku zatorów istnieje szczególnie duże ryzyko wystąpienia udaru niedokrwiennego mózgu, który może nawracać, doprowadzając np. do rozwoju ciężkich zmian otępiennych. Dolegliwości ze strony innych narządów i układów są raczej rzadkie, i najczęściej dotyczą nieprawidłowości w funkcjonowaniu nerek.

W przypadku nałożenia się zespołu antyfosfolipidowego na inną chorobę, oprócz wyżej wymienionych, pojawią się oczywiście objawy związane z drugim schorzeniem.

Szczególną sytuacją jest występowanie przeciwciał APLA u kobiet planujących ciąże, bądź spodziewających się dziecka. W tym przypadku, występowanie zespołu antyfosfolipidowego, który nie jest w żadne sposób leczony, wiąże się ze znacznie zwiększonym ryzykiem utraty ciąży, sięgającym blisko 80%. Do innych możliwych, tak zwanych powikłań położniczych, zaliczają się poród przedwczesny, stan przedrzucawkowy, niewydolność łożyska, czy ograniczone wewnątrzmaczicne wzrastanie płodu.

Jak rozpoznaje się zespół antyfosfolipidowy?

Skuteczna diagnoza wymaga spełnienia pewnych kryteriów dotyczących pojawienia się co najmniej jednego objawu choroby, oraz wyniku badań laboratoryjnych. W pierwszej grupie jest to wystąpienie zakrzepicy naczyń, lub problemy położnicze, które praktycznie uniemożliwiają donoszenie ciąży.

W wynikach badań laboratoryjnych wymagana jest obecności co najmniej jednego z trzech charakterystycznych dla choroby przeciwciał. Diagnozę stawia ostatecznie reumatolog.

Jak wygląda leczenie?

W przypadku APS, możliwości lecznicze skupiają się głównie na zapobieganiu powstawania licznych zatorów np. płucnych czy incydentów udaru niedokrwiennego. W tym przypadku, zaleca się chorym przyjmowanie kwasu acetylosalicylowego (aspiryny), oraz leków blokujących działanie witaminy. Postępowanie takie zmniejsza ryzyko powstawania zakrzepów, i związanych z nimi niebezpieczeństw. W trakcie ciąży istnieją odmienne schematy leczenia, jednak wymagają one ścisłego nadzoru ze strony lekarzy położników.

W celu uzyskania większej ilości informacji polecamy stronę Polskiego Towarzystwa Reumatologicznego lub zasięgnięcie porady u naszych specjalistów.