Fobia społeczna – czym jest, przyczyny, leczenie

Co to jest fobia społeczna i dlaczego osobom, które na nią cierpią, tak trudno jest odnaleźć się w normalnych relacjach społecznych? Dowiedz się, co to fobia społeczna, jakie ma przyczyny i jakie daje objawy, a także jak pokonać fobię społeczną i zacząć funkcjonować w społeczeństwie z większą pewnością siebie.

Co to jest fobia społeczna?

Fobia społeczna to problem, który przeszkadza pacjentom w normalnym funkcjonowaniu w społeczeństwie. Osoby borykające się z fobią społeczną odczuwają przerażenie na myśl o spotkaniu z kimś nieznajomym, robieniu zakupów, skorzystaniu z publicznej toalety, jedzeniu w restauracji, rozmowie telefonicznej. Odczuwają wstyd i obawę przed kompromitacją oraz z każdej strony spodziewają się negatywnych uwag i ocen, wskutek czego opornie podejmują się jakichkolwiek działań. Osoby z tym zaburzeniem unikają wydarzeń społecznych, np. imprez czy spotkań grupowych, mają niską samoocenę, mogą mieć też problemy zawodowe.

Jak objawy fobii społecznej występują najczęściej?

Objawy fobii społecznej mogą niestety bardzo skutecznie utrudniać normalne funkcjonowanie, realizowanie zwykłych codziennych czynności, takich jak zakupy czy praca, a także nawiązywanie relacji z ludźmi. Jakie symptomy może zatem dawać fobia społeczna? Objawy to przede wszystkim nadmierny i lęk o to, że najprostsze działanie może zostać negatywnie ocenione przez innych. Objawy fobii społecznej mogą mieć jednak także charakter somatyczny. Lęk społeczny może powodować np.:

• nadmierną potliwość;
• zaczerwienienie twarzy;
• drżenie rąk;
• kołatanie serca.

Właśnie takimi symptomami może objawiać się fobia społeczna. Objawem charakterystycznym jest też głębokie przeświadczenie o tym, że otoczenie z pewnością zauważy powyższe symptomy i wykorzysta je do negatywnej oceny naszych działań. Jeszcze intensywniejszy przebieg może mieć dziecięca fobia społeczna – objawy lęku społecznego u dzieci to m.in. ataki histerii, płaczu, strach przed mówieniem w obecności innych czy lęk przed usamodzielnieniem się i oderwaniem od rodziców.

Fobia społeczna – przyczyny

Do tej pory nie ustalono dokładnie, skąd bierze się fobia społeczna. Przyczyny w dalszym ciągu traktowane są w kategoriach hipotez i obserwacji. Potencjalne przyczyny fobii społecznej mogą wynikać zarówno z czynników stricte biologicznych, mieć miejsce na zewnątrz, np. w formie wychowania dziecka przez rodziców. Z czego zatem mogą wynikać fobie społeczne?

• Jedną z przyczyn fobii społecznej może być przyjmowanie leków zmieniających stężenie neuroprzekaźników w mózgowiu.
• Pod uwagę bierze się też nadaktywność ciała migdałowatego, które jest odpowiedzialne za odczuwanie emocji, np. strachu. Jego nadaktywność może zatem wywoływać lęki niewspółmierne do zagrożenia, np. fobie społeczne.
• Lęk społeczny może być też uwarunkowany genetycznie. Częściej występuje on u osób, które mają w rodzinie osoby borykające się z tym problemem.
• Fobia społeczna może wynikać też z czynników psychologicznych, takich jak szykanowanie i prześladowanie ze strony rówieśników w wieku dziecięcym.
• Na rozwój fobii społecznej może wpływać też nadopiekuńczość rodziców i izolowanie dzieci od innych ludzi, przez co nie uczą się one prawidłowych wzorców zachowań społecznych, co może skutkować lękiem społecznym.

Fobia społeczna – leczenie

Jak leczyć fobię społeczną? Leczenie fobii społecznej opiera się przede wszystkim na psychoterapii, a wśród najczęściej stosowanych metod jest terapia poznawczo-behawioralna. Pomaga ona pacjentom prawidłowo reagować na doświadczane sytuacje.

Leki na fobię społeczną stosuje się w ramach wspomagania psychoterapii. W zależności indywidualnych potrzeb pacjenta psychiatra może zalecić np.:

• leki z grupy SSRI (inhibitory wychwytu zwrotnego serotoniny) – dla pacjentów, u których współwystępuje depresja;
• benzodiazepiny – dla pacjentów, u których występuje znaczny lęk antycypacyjny;
• beta-blokery – dla pacjentów z nasilonymi objawami somatycznymi.

Właściwe metody psychoterapeutyczne i dobór odpowiednich leków mogą pomóc w zwalczaniu problemu, jakim jest fobia społeczna – leczenie wymaga także od pacjenta silnej woli, a od lekarza odpowiedniego podejścia i wyrozumiałości.