Spis treści:
Niewydolność serca
Niewydolność serca to taka sytuacja, kiedy serce nie pracuje wystarczająco efektywnie. Wynika z tego, że nie jest ono w stanie spełnić swojej podstawowej funkcji, czyli zaopatrzyć cały organizm w bogatą w tlen krew.
Wszyscy doskonale wiedzą, że serce znajduje się klatce piersiowej. Większość z nas też wie, że jest to mięsień, który nieustannie pracuje. Ale dlaczego właściwie nasz organizm został tak skonstruowany? Dlaczego każdego dnia nasze serce wykonuje niemal heroiczną pracę, nieustannie bijąc bez chwili wytchnienia? Wszystko to ma związek w głównej mierze z tlenem, który jest tak niezbędny dla funkcjonowania każdej komórki ciała. Mięsień sercowy ze swoim każdym uderzeniem dostarcza do naczyń krwionośnych porcję krwi, która to bogata w tlen, dociera do każdego zakątka naszego ciała, pozwalając nam myśleć, pracować, najogólniej mówiąc żyć.
Co to jest niewydolność serca?
Jak sama nazwa sugeruje, jest to taka sytuacja, kiedy serce nie pracuje wystarczająco efektywnie. Wynika z tego, że nie jest ono w stanie spełnić swojej podstawowej funkcji, czyli zaopatrzyć cały organizm w bogatą w tlen krew, co nazywamy niewydolnością serca.
Przyczyn niedomagania serca jest bardzo wiele, dlatego powstało kilka podziałów takiego stanu rzeczy. Jednym z nich jest wyodrębnienie jego przewlekłej i ostrej formy. Ta pierwsza często rozwija się latami, powodując nasilanie się objawów, których początkowo mogliśmy nawet nie zauważyć. Druga natomiast, może pojawić się z dnia na dzień, a jej objawy bywają dramatyczne. Innym popularnym podziałem jest ten, który wyróżnia niewydolność lewej i prawej komory serca. W zależności od tego, która z jam będzie niedomagać, będą występowały różne objawy.
Jakie są objawy niewydolności serca?
A skoro już o tym mowa, to jak objawiają się problemy z sercem? Tutaj musimy, jak było wcześniej wspomniane, podzielić je na lewą i prawą część. Musimy też pokrótce wyjaśnić sobie skąd krew trafia do serca. Otóż jeśli chodzi o lewą połowę serca, to dociera do niej bogata w tlen krew z płuc. Następnie jest ona wyrzucana do aorty i dalej rozprowadzana po naszym ciele. W sytuacji, kiedy mamy niewydolność, mięsień sercowy nie jest w stanie wyrzucić całej napływającej do niego z płuc krwi. Doprowadza to do tego, że zaczyna ona w nich zalegać, co waśnie jest przyczyną objawów które się pojawiają. W wyniku przekrwienia płuc zaczyna występować u nas duszność. Jest ona szczególnie nasilona w pozycji leżącej. Może też pojawić się w nocy i wybudzić chorego ze snu. Czasami do problemów z oddychanie dołącza się suchy kaszel i świszczący oddech.
Przechodząc do prawej części serca, omówmy jak dociera do niej krew. Otóż spływa ona do niej żyłami z całego organizmu, a następnie wypompowuje się do płuc, gdzie zostaje natleniona i kolejno dociera do lewej części serca. Na podstawie wiedzy, którą teraz uzyskaliśmy, łatwo możemy domyślić się co się stanie, jeśli prawa komora serca stanie się niewydolna. Otóż nie będzie w stanie przepompować tyle krwi ile do niej napłynie. Podobnie jak to miało miejsce przy niewydolności lewej komory, będzie ona zalegała tyle, że w tym przypadku w całym naszym organizmie. To będzie się objawiało obrzękami, szczególnie na stopach i kostkach, bólami brzucha w wyniku powiększenia wątroby przez zalegającą w niej krew, oraz nudnościami i zaparciami z powodu przekrwienia jelit i zmniejszenia ich perystaltyki.
Istnieje też część wspólnych objawów dla obu tych sytuacji. Należą do nich zmniejszenie wydolności fizycznej i ogólnie zwiększona męczliwość. Mogą wystąpić kołatania serca, zawroty głowy czy nawet omdlenia. W zaawansowanej chorobie dochodzi też do sinicy, która objawia się bladymi spojówkami czy sinymi wargami.
W przypadku ostrej niewydolności serca objawy są dość podobne, z tą różnicą, że pojawiają się nagle. Nierzadko też, w wyniku zawału, który nieleczony na czas prowadzi do ostrej niewydolności serca, występuje gniotący ból za mostkiem, który może promieniować do lewej ręki.
Jakie są przyczyny niewydolności serca?
Powodów przez które rozwija się niewydolność serca jest bardzo wiele, w zależności od tego, czy mamy do czynienia z jej przewlekłym czy ostrym rodzajem. Ten pierwszy powstaje najczęściej w wyniku wielu nieleczonych chorób. Należą do nich np. nadciśnienie tętnicze, migotanie przedsionków, choroba niedokrwienna serca, przewlekła obturacyjna choroba płuc, nadczynność tarczycy i wiele innych. Nie bez znaczenia są tutaj również wady serca, dotyczące np. jego zastawek, ale nie tylko.
Ostra niewydolność serca natomiast może rozwinąć się w wyniku zawału i jego powikłań, rozwarstwienia aorty, zatorowości płucnej, czy zapalenia serca.
Jak zdiagnozować chorobę?
Jak w przypadku każdej choroby, tak i tutaj bardzo ważnym jest szczegółowe zebranie wywiadu. W połączeniu z różnego rodzaju badaniami, medyk bez problemu może dojść do postawienia diagnozy i rozpoczęcia niezbędnego leczenia. Możliwości diagnostyczne choroby są bardzo szerokie. Lekarz dysponuje całym szeregiem badań laboratoryjnych, na podstawie których może wnioskować o niewydolności serca. Standardem jest oczywiści badanie EKG. Bardzo pomocne okazują się też USG serca na którym doświadczony kardiolog z łatwością zauważy nieprawidłowości w pracy serca. Zdjęcie RTG klatki piersiowej może natomiast pokazać powiększenie serca, które występuje właśnie w jego niewydolności. Oprócz tego, możemy zostać skierowani na próbę wysiłkową, w czasie której oceniane jest zużycie tlenu przez nasz organizm. W wyjątkowych sytuacjach, lekarz może zlecić biopsję serca, jednak jest to bardzo rzadka sytuacja
Jak leczy się niewydolność serca?
Dobór leczenia jest niesamowicie skomplikowany i znów zależy od tego, czy mamy do czynienia z jej przewlekłą czy ostrą formą. W tej pierwszej polega ono regularnym przyjmowaniu wielu leków wpływających na funkcjonowanie układu sercowo-naczyniowego. Niezwykle istotne jest leczenie chorób, które wywołały niewydolność albo mogą ją zaostrzyć. Zwłaszcza chodzi tutaj o nadciśnienie tętnicze, chorobę niedokrwienną serca i zaburzenia rytmu serca jak migotanie przedsionków. W przypadku ostrej niewydolności serca konieczna jest też hospitalizacja na oddziale kardiologii i intensywny nadzór, gdyż jest to stan bezpośredniego zagrożenia życia. W skrajnych przypadkach jedynym ratunkiem może okazać się przeszczepienie serca.
Bardzo ważna jest również zmiana nawyków życiowych. Bezwzględnie należy pożegnać się z papierosami i alkoholem. Pomocne będzie również zmniejszenie masy ciała. Znacząco odciąży to i tak już słabe serce. Zdarza się też, że zaleca się ograniczanie przyjmowania wszelkich płynów czasami nawet do pół litra dziennie.
W przypadku przewlekłej niewydolności serca, która jest chorobą przewlekłą, leczenie polega na stałym i regularnym przyjmowaniu leków. Niezbędne są też regularne kontrole u lekarza kardiologa. Ostra niewydolność serca może być epizodem w naszym, życiu który wyleczony nigdy więcej się nie powtórzy, jednak zdarza się, że przechodzi w przewlekłą postać.
Oczywistym też wydaje się fakt, że lekarzem który powinien zaopiekować się nami w tej właśnie sytuacji jest kardiolog.
W celu uzyskania większej ilości informacji polecamy stronę Polskiego Towarzystwa Kardiologicznego oraz Europejskiego Towarzystwa Kardiologicznego lub zasięgnięcie porady u naszych specjalistów.